Thực tế mặt hàng đá
quý thật giả lẫn lộn, xấu tốt đua chen khiến cho cuộc chơi đá quý ẩn chứa nhiều
yếu tố may rủi, hên xui, trong đó chuyện nhiều người bỏ ra hàng trăm triệu đến
cả tỷ đồng để rước về một món đá quý rởm là không hiếm.
Những năm gần đây, khi
nhu cầu sở hữu những món đồ trang sức đá quý ngày càng nhiều cũng là lúc thị
trường đá quý Việt Nam trở nên sôi động, đặc biệt vào dịp cuối năm.
Nhu
cầu đa dạng, thật giả đua chen
Nếu như trước đây vào
ngày hôn lễ, các cô dâu chú rể thường trao nhau đôi nhẫn cưới bằng vàng trơn
giản dị thì giờ đây được thay thế bằng đôi nhẫn cưới đính kim cương - loại đá
quý biểu tượng của tình yêu vĩnh cửu, được giới trẻ rất ưa chuộng.
Phòng kiểm định đá quý
Nhiều người có của ăn,
của để muốn lưu truyền mãi về sau cho gia đình, dòng họ những món đồ gia bảo là
trang sức đá quý, kim cương chất lượng cao. Nhiều người khác, dư dả tiền bạc,
lại muốn mang trên mình viên đá quý để khẳng định sự thành đạt, sang trọng và
cá tính. Một số người lại coi đá quý như một sự yểm trợ, mang ý nghĩa tâm linh,
hợp tuổi, hợp mạng, hợp tháng sinh để luôn may mắn, thuận lợi trong làm ăn,
buôn bán. Không ít gia đình, công ty bỏ ra vài trăm đến trên tỷ đồng mua cả một
khối đá ngọc phong thủy đặt trong công sở, phòng khách để hút tài vận, phúc
lộc, làm ăn được thuận buồm xuôi gió. Đó là chưa kể đến nhiều hoạt động bất hợp
pháp, tiêu cực khác như cá độ, vay mượn... cũng sử dụng đá quý như một phương
tiện giao dịch. Bước vào bất kỳ tiệm kim hoàn nào, ta cũng có thể bị lóa mắt
bởi vô vàn loại đá quý được trưng bày gồm nhiều nguồn gốc, xuất xứ, chủng loại,
màu sắc, kích cỡ, mức giá... thật thật, giả giả khó có thể phân biệt.
Chuyên gia thẩm định đá quý
Loại đá quý được ưa
chuộng nhất là kim cương, được mệnh danh vật báu của đất trời, "ông hoàng
đá quý" vì độ cứng cao nhất, độ tinh khiết và sáng trong nhất trong các
loại đá quý. Có khoảng 130 triệu cara kim cương được khai thác mỗi năm với tổng
trị giá 9 tỷ USD. Một số nước như Nga, Mỹ và Trung Quốc áp dụng công nghệ cao
cho ra đời các lô kim cương có màu sắc, độ tinh khiết giống hệt kim cương tự
nhiên. Sản lượng kim cương nhân tạo hiện đạt khoảng 100.000 kg/năm. Theo Tiến
sĩ Phan Trường Thị, Viện trưởng Viện Kiểm định đá quý, vàng và trang sức Việt
Nam (GIV): "Nếu như kim cương tự nhiên trải qua hàng triệu năm hình thành
trong lòng đất thì kim cương nhân tạo sản xuất chỉ trong 6 giờ".
Kim cương nhân tạo nhiều
và rẻ hơn kim cương tự nhiên, vì thế không hiếm sản phẩm trang sức gắn kim
cương nhân tạo vẫn được quảng cáo là kim cương cao cấp tự nhiên với giá bán
không hề rẻ. Rất nhiều loại khoáng vật có màu sắc gần giống kim cương, như đá
Moissanite, sẵn có và giá rẻ, bị các nhà buôn lừa bịp, trộn lẫn với kim cương tự
nhiên mà không phải khách hàng nào cũng có thể phân biệt thật, rởm.
Những
thủ thuật "lên đời" đá quý
Đá quý thiên nhiên được
chia thành hai nhóm là đá quý và đá bán quý. Loại đá quý (nhóm I) là ruby (hồng
ngọc), sapphire (sa-phia), diamond (kim cương) và emerald. Ngoài ra là các loại
đá bán quý (nhóm II) như thạch anh, opal, garnet (đá hạt lựu), citrine, topaz
(ngọc lam)... Tất nhiên, các loại đá quý thuộc nhóm I được giới chuộng ngọc săn
lùng ráo riết. Được liệt vào hàng đá quý và hiếm, nên trong thiên nhiên, sản
lượng khai thác các loại đá quý này ngày càng ít. Vậy là các tay "phù thủy
đá quý" đã tìm nhiều chiêu kế để "lên đời" đá rởm thành đá quý.
Đá rởm trên thị trường
được "lên đời" chia thành ba nhóm chính là đá quý nhân tạo (chủ yếu
là kim cương) nhưng được rao bán như đá thiên nhiên, loại đá bán quý (nhóm II)
được "lên đời" bằng cách xử lý hóa chất giống hệt đá loại I và loại
ba là các khoáng chất giá rẻ có các đặc điểm giống đá quý nhóm I, bị giới buôn
đá lừa bịp là đá quý nhóm I. Kim cương, ruby, sapphire, ngọc bích là những loại
đá quý bị làm rởm nhiều nhất. Theo con mắt của các nhà chuyên môn ở nhiều quầy
hàng trang sức tại Hà Nội và các thành phố lớn, số lượng đá bị "lên
đời" bày bán rất công khai, không phải khách hàng nào cũng có thể nhận
biết được.
Rất nhiều viên kim cương
được khai thác trong lòng đất nhưng còn nhiều khiếm khuyết, độ tinh khiết không
cao. Các biện pháp xử lý nhân tạo nhằm che đậy, tẩy xóa những khiếm khuyết để
viên kim cương trong vắt, sáng lấp lánh. Thông thường việc định giá trị viên
kim cương được dựa trên độ lớn (cara), màu sắc, độ tinh khiết, cắt giác. Giới
khoa học đặt ra thang bậc phân loại màu sắc của viên kim cương từ D (không màu)
xuống dần đến E, F.G,... Z. Những viên kim cương tinh khiết, trong suốt, chiếu
ánh sáng lấp lánh đạt cấp độ D rất quý và hiếm, được định giá rất cao, tới hàng
triệu USD. Một tay buôn bán đá quý cho biết, chỉ cần tăng lên một cấp độ, làm
cho viên kim cương có tì vết trở nên trong suốt, rực rỡ, giá trị của viên kim cương
sẽ tăng hàng chục lần. Nâng lên 2-3 cấp thì giá trị tăng rất cao. Một chuyên
gia ngọc tiết lộ, một số cách xử lý kim cương phổ biến là dùng tia chiếu phóng
xạ thay đổi màu sắc viên kim cương, nhuộm thủy tinh lên bề mặt kim cương bằng
nhiệt độ cao trong chân không, khoan tia laser nâng cao độ tinh khiết của viên
kim cương, màng mạ kim cương...
Ngọc bích (đá cẩm thạch)
rất được ưa chuộng ở phương Đông, bị làm rởm rất nhiều. Một chuyên gia đá quý
khẳng định, có đến 99% ngọc bích bán trên thị trường là ngọc đã được nhuộm màu.
Chỉ sau 5-10 năm sử dụng, loại đá này sẽ bị mất màu, mất độ trong suốt. Trong
khi đá ngọc cẩm thạch thật càng đeo sẽ càng "lên nước", càng trong
đẹp. Thủ đoạn nhuộm ngọc bích phổ biến là dùng ngọc chất lượng thấp ngâm trong
axít 40 giờ, khi chất màu chuyển thành màu trắng thì đặt vào trong hỗn hợp trộn
ê-pô-si và phẩm màu giữa môi trường chân không, khối đá sẽ chuyển màu tùy chủ
định đỏ hay xanh. Khối đá đã nhuộm sẽ được chế tác thành những chiếc vòng ngọc
có vân hoa và độ trong rất đẹp mắt.
"Vỏ
quýt dày có móng tay nhọn"
Khi người ta có thể
nghiên cứu ra công nghệ sản xuất đá quý trong các phòng thí nghiệm giống hệt
viên đá thật và tìm ra những thủ thuật "hô biến" viên đá từ loại
thông thường thành đá quý nhóm I, thì cũng chính con người có thể "đọc
vị" được chất ngọc để phân biệt đá quý thật - đá quý giả. Nhằm đưa ra sự
đánh giá đúng đắn với các sản phẩm đá quý, bảo đảm quyền lợi chính đáng của
người tiêu dùng trong các giao dịch mua bán đá quý, làm lành mạnh thị trường đá
quý nhiều trung tâm kiểm định đá quý, vàng bạc đã ra đời ở trong và ngoài nước.
Làm việc tại các phòng chuyên môn này là những chuyên gia "kiểm
ngọc", có trình độ chuyên sâu về ngọc học với rất nhiều loại thiết bị công
nghệ cao hỗ trợ.
Một chuyên gia kiểm định
vàng bạc đá quý cho biết: "Để có thể phân biệt một cách chính xác những
viên đá quý, đọc đúng giá trị, xuất xứ của chúng, những người làm nghề kiểm
định phải mất rất nhiều công sức nghiên cứu, tìm hiểu, liên tục trau dồi, cập
nhập kiến thức. Và còn phải có bề dày kinh nghiệm trong nhiều năm mới đủ khả
năng nhìn nhận giá trị viên đá".
Kiểm định đá quý
Tiến sĩ Phan Trường
Thị cho biết: "Ngoài việc phải có chuyên môn sâu, giỏi nghề, giàu kinh
nghiệm thì chuyên gia kiểm định đá quý còn phải có cái tâm, khách quan, trung
thực, đưa ra kết quả giám định đúng sự thật, không lừa gạt người mua
ngọc". Thực tế đã có tình trạng một số cơ sở kiểm định nhỏ đưa ra kết quả
kiểm định thiếu trung thực, tiếp tay cho giới buôn đá quý với mục đích nâng cấp
độ viên đá nhằm đút túi số tiền chênh lệch.
Ông Thị cũng cho biết,
để có thể đưa ra những kết luận chính xác, các trung tâm kiểm định đá quý, vàng
bạc Việt Nam đã được trang bị hệ thống thiết bị tiên tiến, tiệm cận được công
nghệ mới nhất, đủ khả năng đọc được các thủ thuật "thổi" ngọc của
giới sản xuất ngọc giả. Trong một số trường hợp, việc kiểm định đá quý còn có
sự kết hợp với các thiết bị, máy móc hiện đại của các viện khoa học, trường đại
học chuyên ngành nhằm tìm ra chân xác sự thật. Cách tốt nhất với người mua ngọc
là tìm đến những cơ sở lớn, có tiếng mua hàng kèm theo giấy chứng nhận kiểm
định của các trung tâm kiểm định có uy tín.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét